Hoe maken we het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam bespreekbaar in de klas? Historicus Gijs Dreijer vertelt over de intervisiegroep met docenten van verschillende Rotterdamse onderwijsinstellingen in het kader van History Matters.
De jeugd heeft immers de toekomst, dus het onderwijs speelt een belangrijke rol in discussies over hoe om te gaan dit onderwerp. Ook de Gemeente Rotterdam, o.a. bij het uitspreken van excuses op 10 december jl., heeft het belang van educatie op dit gebied benadrukt. Om die reden heeft Stichting GVGT in het kader van het History Matters-project, in samenwerking met het Stadsarchief Rotterdam en de Gemeente Rotterdam, in de zomer van 2021 een intervisiegroep opgezet met docenten van verschillende onderwijsinstellingen in Rotterdam. Naast docenten geschiedenis en maatschappijleer van middelbare scholen (o.a. Melanchthon Schiebroek) namen ook docenten burgerschap van twee MBO’s (Albeda en Zadkine) én docenten van de Hogeschool Rotterdam deel, onder andere vanuit de lerarenopleiding geschiedenis en maatschappijleer. Deze diverse groep docenten zorgde voor een ideale mix van ervaring en kennis om zowel de historische component als de doorwerking van het koloniale verleden in lesmateriaal te kunnen verwerken.
Eline Rademakers, docente geschiedenis én promovenda aan de Universiteit Leiden, maakte op basis van haar onderzoek een les over de plantage Janslust in Suriname, die sterk met Rotterdam verbonden was (o.a. door Rotterdamse investeerders). Voor middelbare scholen werd een geschiedenisles gemaakt, die sterk inzoomt op standplaatsgebondenheid en de bronnen zelf: voor het MBO werd een burgerschapsles gemaakt die het historische materiaal verbindt aan Rotterdam vandaag: waarom is Rotterdam vandaag de dag zo divers, en hoe komt dat? “Lessen voor docenten dóór docenten”, aldus Rademakers. In vier intervisiesessies gingen de docenten met Rademakers én elkaar in gesprek om de les te verbeteren en ervaringen uit te wisselen over de pedagogiek ervan. Rademakers: “Gevoelige geschiedenissen bespreken hoeft niet beladen of moeilijk te zijn, het is maar net hoe je het aanvliegt. Deze lessen bieden allerlei didactische aanwijzingen zodat iedere docent zich zeker genoeg voelt om het gesprek aan te gaan over het koloniale verleden van Rotterdam.”
De les zal het komende halfjaar worden gebruikt in de verschillende onderwijsinstellingen om het gesprek over het koloniale verleden van Rotterdam en de doorwerking ervan. Het Rotterdamse Stadsarchief heeft daarnaast kortere versies in LessonUp gemaakt die gebruikt kan worden door iedere onderwijsinstelling. Rademakers: “In de Rotterdamse archieven zijn ook verhalen te vinden van tot slaaf gemaakten. In de lessen komen leerlingen en studenten er achter dat de tot slaaf gemaakten van de plantage Janslust een geschiedenis delen met de 18e-eeuwse Rotterdammers.”